Bu dergide akıl ve mantığın görünür olması dileği ile bu ismi ona uygun gördük. Şöyle ki;
Kolay anlaşılır olması için beynin bazı bölümlerinden kısaca bahsetmek gerekir. Beyin sapı, limbik sistem ve onun önemli bir kısmı olan amigdala gibi.
Beyin sapı (ilkel beyin, sürüngen beyin); yaşamsal temel faaliyetleri kontrol eden, iç güdüsel ilkel davranışların merkezidir.
Limbik sistem(memeli beyni); duygularımızı kontrol eder, uzun süreli hafıza burada düzenlenir. Bu yüzden duygusal bağ kurulan olaylar kolay hatırlanır. Amigdala, hipokampüs, hipotalamus, talamus gibi bölümleri de kapsar.
Limbiğin önemli bir üyesi olan Amigdala; bellekten sorumludur, öfke ve korkuların hissedilmesinin merkezidir.
Neokorteks (insani beyin) ise; akıl ve mantıkla birlikte bilinçli değerlendirmenin merkezidir. Soyut düşünme, plan yapma, bilim, sanat, estetik gibi tüm insani özellikler bu beyin kabuğuna bağlıdır ve insan ırkının beyin bölgesinde en son gelişmeye başlayan bölümüdür. Örneğin; bebek ve çocuklarda görülen ani sevinç ve üzülme gibi tutarsız davranışların nedeni bu bölgenin sonradan (yani belli bir yaştan sonra) geliştiğinin göstergesidir.
Çocuğun yaşı büyüdükçe gelişir tutarlı ve yapıcı davranışlar, akılcılık ve mantık kendini gösterir.
Ne zaman diyet yapmaya başlasak, ilkel beyin ve amigdalanın ortaklaşa çalışarak, neokorteks ile kavgaya tutuştuğuna hepimiz şahit olmuşuzdur aslında. Nasıl mı? Anlatayım.
Bu ikisi (ilkel beyin ve amigdala) diyet sırasında sürekli bize tatlı gibi cazip gelecek şeyleri yememizi söyler mesela, neokorteks ise “Hayır dur! Senin belli bir hedefin var, ona ulaşmak için yememelisin.” der ve kaos başlar. Bu amansız ve şiddetli mücadeleye maruz kalmak bizi çıkmaza sokar ve ne yapacağımızı bilemez hale geliriz. Bu içimizdeki çift sesliliğe dur deyip, tatlı yemeyi bırakarak, hedefimize emin adımlarla ilerliyorsak eğer; neokorteks, amigdala ile
limbik bölgedeki ilkel dürtüleri yumuşatmış, ılımlı, makul tepkilere dönüştürmüş ve savaşı kazanmış demektir. Bu da otokontrolün sağlandığı anlamına gelir. Otokontrol prefrontal lobun (neokorteksin ön tarafında yer alan ön beyin) işidir. İnsanı insan yapar. Bu bölgenin hasar görmesi; bireyin kontrolsüz davranışına, ahlaki ve etik değerlerinin,insani ilişkilerinin sağlıksız yürümesine neden olur.
Akıl ve mantığın peşinden gidip, bilincimizi geliştirebilmemiz, neokorteksimize sıkı sıkı sarılmamız lazım. Bu kıymetli beyin kabuğunu köreltmeden, gelişiminde sınır tanımadan ona iyi bakmamız gerekir.
Sırf bu yüzden gençler!
Çok okuyun, sanat ve bilimle yaşayın, kendinizi geliştirin, empati kurun, daha da önemlisi BİLİNÇLENİN ve
İYİ İNSAN OLUN!
Keyifli okumalar dilerim.
Nermin İNAN
Comments